08-24-2012, 11:51 PM
astronomer-1 نوشته: درسته ، اگه کسی به سرش بزنه خودش درست کنه !خلاصه کار
من خریدم عدسی ها رو
میشه بیشتر در مورد ساخت عدسی و آینه دست ساز توضیح بدی ؟
[INDENT] در تراش آينه تلسکوپ دو قرص شيشه اي که بين آنها مخلوط آب و پودر قرار دارد روي هم مي لغزند و هم را مي سايند . در اين عمل قرص شيشه اي پاييني محدب شده (که از اين پس آن را ابزار مي ناميم) و قرص بالايي مقعر و در نهايت آينه مي شود (که از اين پس آن را آينه مي ناميم) پس از سايش نوبت پرداخت فرا مي رسد و پس از آن بايد آينه را اندود کرد.
----------------------------------------------
[/INDENT] وسايل لازم
[INDENT] 1)دو قرص شيشه اي به ضخامت حداقل 10mmو قطر دلخواه (مثلا 15 سانتي متر) يکي براي ابزار و يکي براي آينه . اگر بتوانيد قرص پيرکس تهيه کنيد که نور علي نور است! چون قرص پيرکس در اثر تغيير دما انبساط بسيار کمي مي يابد.
2)پودرهاي تراش و پرداخت(صيقل)
پودرهاي تراش از کربور سيليسيم تشکيل شده اند که با نام تجاري کربوراندوم در بازار موجود مي باشند . آنها را مي توانيد از فروشندگان پودر سمباده تهيه کنيد.درشتي اين پودر ها با شماره مشخص مي شود. براي مثال پودر 60 پودري نسبتا درشت و پودر 1000 پودري بسيار نرم و ريز است.(اگر در مشهد زندگي مي کنيد با من تماس بگيريد تا آدرس شخصي را که اين پودرها را بسيار ارزان مي فروشد به شما بگويم.)
پودر پرداخت پودر اکسيد آهن يا اکسيد سريوم است .اين پودرها را مي توانيد از فروشندگان لوازم آزمايشگاهي تهيه کنيد. پودر اکسيدسريوم از اکسيدآهن بهتر است و عمل پرداخت(صيقل) را سريعتر انجام مي دهد.
در جدول زير مقدار تقريبي پودر هاي تراش و پرداخت مورد نياز آمده ذکر شده است :
[/INDENT]
- البته توجه کنيد ممکن مقدار پودر براي افراد مختلفي که آينه را مي تراشند فرق کند . اين امر به عوامل مختلفي مانند جنس شيشه ، فشار دست و... بستگي دارد.
تذکر :پودرها را در ظرف هاي تميز و مناسبي قرار دهيد تا به هيچ وجه با يکديگر مخلوط نشوند.
4)وسايلي براي ساخت پرداختگر که آنها را در قسمت پرداخت توضيح داده ام.
----------------------------------------------
[/INDENT] تراش (Grinding)
[INDENT] اصولا در تراش و پرداخت آينه سه نوع حرکت صورت مي گيرد :
[INDENT] الف)حرکت جلو و عقب آينه برروي ابزار
ب)حرکت چرخشي آينه بر روي ابزار
ج)حرکت فرد تراش دهنده به دور ميز کار
[/INDENT]
[/INDENT] [INDENT] براي افزايش دقت در کار دور ابزار و همچنين پشت آينه را همانند ساعت درجه بندي و شماره گذاري (12،9،6،3) مي کنيم .
آينه را برروي ابزار با طول مشخصي جلوعقب مي بريم (الف) . پس از تعداد معيني جلوعقب بردن دست نگه مي داريم و حرکت (ب) را انجام مي دهيم . و پس از آن بطور متناوب و به تعداد مشخص کار هاي قبل را تکرار ميکنيم . بعد از آن حرک (ج) را انجام مي دهيم . پس از آن کليه مراحل قبل را تکرار مي کنيم. گيج شديد!؟
مثلا : عدد 12 آينه را روي عدد 12 ابزار قرار مي دهيم آينه را 30 بار جلو عقب مي بريم . سپس آب و پودر اضافه مي کنيم . همانطور که ايستاده ايم آينه را به اندازه يک ساعت (15 درجه) در جهت عقربه ساعت مي گردانيم و دوباره 30 بار حرکت (الف) و اضافه کردن آب و پودر پس از آن حرکت (ب) 15 درجه در جهت عقربه هاي ساعت . پس از 90 بار تراش (الف) بايد آينه به اندازه 3 ساعت (90 درجه) روي ابزار جابجا شده باشد. بعد از آن نوبت حرکت (ج) فرا مي رسد و خودمان به اندازه 4 ساعت (120 درجه) در خلاف جهت عقربه هاي ساعت به دور ابزار ميچرخيم و مراحل قبل را تکرار مي کنيم با بجايي که تراش را از آنجا شروع کرده ايم برسيم.
تراش 1
در اين تراش از پودر درشت (مثلا 60 يا 100)استفاده مي شود . در تراش1 طول تراش به اندازه دو سوم (%66) است يعني آينه به اندازه دو سوم قطر خود بر روي ابزار جلو رفته و به اندازه دو سوم از سوي ديگر برمي گردد . علاوه بر اين پودر را بايد با قاشق برروي ابزار بريزيد و هميشه پس از حرکت (الف) دوباره پودر و آب اضافه کنيد زيرا در اين تراش پودر زيادي مصرف مي شود همچنين فشار دست بر روي آينه و ابزار بايد زياد باشد . پس از يک دور تراش يعني موقعي که بجاي اول خود برگشتيد . خواهيد ديد که وسط آينه بصورت يک دايره تراش داده شده است . پس از دو يا سه دورتراش بايد فاصله کانوني آينه خود را اندازه بگيريد بدين شکل که آينه را خيس کنيد و تصوير خورشيد را برروي سطحي بياندازيد. در ابتدا فاصله کانوني بسيار زياد (3 تا 4 متر)است .پس از ادامه دادن تراش فاصله کانوني کم مي شود . تراش1 را تا جايي انجام دهيد که فاصله کانوني آينه 20 سانتي متر بيشتر از فاصله کانوني مورد نياز شما شود. در تراش هاي بعدي نيز کمي از فاصله کانوني کاسته مي شود و در نهايت به ميزان مورد نظر شما مي رسد. پس از اتمام تراش1 سطح آينه و ابزار شما بايد شبيه ماه پر از حفره هاي ريز و درشت باشد . نگران نشويد زيرا اين حفره ها در تراش هاي بعدي از بين مي روند و سطح آينه شما صاف و يکدست مي شود.قبل از شروع تراش2 تمام پودرهاي کارکرده در اطراف ابزار ، ميز کار و حتي زير ناخنهاي خود را بخوبي بشوييد تا هيچ اثري از پودر تراش1 باقي نماند.
حال اگر لبه يک خط کش را برروي آينه قرار دهيد خواهيد ديد که سطح آينه شما گود و مقعر شده است.
تراش2
در تراش شماره 2 از پودر ريزتر (مثلا شماره 120يا160)استفاده کرده و از فشار دست بر روي آينه و ابزار بکاهيد . در اين تراش پودر بسيار کمتر مصرف مي شود . شما ميتوانيد پودرتراش خود را بهمراه آب در يک قطره چکان تميز(مثل قطره بيني) قرار دهيد و هر بار که مي خواهيد پودر اضافه کنيد فقط 4 يا 5 قطره مخلوط پودر و آب بر روي ابزار بريزيد. طول تراش2 به اندازه يک سوم (%33) مي باشد يعني آينه به اندازه يک سوم طول خود برروي ابزار جلو و عقب مي رود. تراش2 را تا جايي انجام دهيد که حفره هاي بزرگ ايجاد شده در تراش1 محو شوند. پس از اتمام اين تراش نيز تمام پودرهاي کارکرده در اطراف ابزار ، ميز کار و حتي زير ناخنهاي خود را بخوبي بشوييد تا هيچ اثري از پودر تراش2 باقي نماند.
تراش3
اين تراش دقيقا مثل تراش2 مي باشد با اين تفاوت که در آن از پود ريزتر (200يا400) و به مقدار کمتر استفاده مي شود . در پايان اين تراش آينه تقريبا صاف و يکدست شده است و حفره هاي آن بسختي با چشم ديده مي شوند.
تذکر:از قطره چکان قبلي استفاده نکنيد.
تذکر:اگر لبه هاي آينه و ابزار تيز شدند حتما آنها را با سنگ چاقوتيزکني صاف کنيد زيرا اگر لبه هاي آينه و ابزار تيز باشند باعث خش انداختن برروي يکديگر مي شوند.
تراش4
اين تراش مثل تراش3 مي باشد و در آن از پودر هاي بسيار نرم و ريز(800 يا 1000) استفاده مي شود. در اين مرحله پودر بسيار کمي مصرف مي شود بطوري که يک قاشق چايخوري از آن را با يک ليوان بزرگ آب مخلوط کرده و کمي از آن را با يک قلم موي تميز بر روي ابزار بکشيد و سپس تراش را آغاز نماييد.فشار دست برروي آينه و ابزار بسيار کم است (در حد صفر) . اگر در اين مرحله يک دانه پودر درشت بين آينه و ابزار شما قرار گيرد فاتحه آينه شما را مي خواند! و بايد ساعتها کار کنيد تا خش ايجاد شده را از بين ببريد.در پايان تراش 4 آينه شما کاملا صاف شده باشد بطوريکه حفره هاي آن حتي با ذره بين هم ديده نمي شود.
اگر تمام مراحل فوق را بدرستي انجام داده ايد به شما تبريک مي گوييم زيرا تراش آينه را با موفقيت انجام داده ايد! پس از تراش نوبت پرداخت فرا مي رسد. قبل از ساخت پرداختگر همه جا بخصوص آينه تراشيده شده را به خوبي بشوييد .
----------------------------------------------
[/INDENT] پرداخت - صيقل (Polishing)
[INDENT] پس از اينکه آينه تان را تراش داديد خواهيد ديد که سطح آينه کاملا صاف و يکدست شده ولي هنوز مات است . در عمل پرداخت آينه بر روي سطحي از قير که آنرا پرداختگر مي ناميم حرکت کرده و کم کم شفاف مي شود.
ساخت پرداختگر (Polisher)
براي ساخت پرداختگر به موارد زير نياز خواهيد داشت :
1)ابزار يا يک قرص شيشه اي به اندازه آن را کاملا تميز و آماده کنيد.
2)مقداري قير شل(مايع) و سفت(جامد) که آن ها را مي توانيد از قير فروشي ها و يا ساختمان هاي درحال ساخت تهيه کرده و با توجه به موقعيت جغرافيايي شهر خود و فصول مختلف سال آنها را با يکديگر مخلوط کنيد. بدين شکل که اگر در مکاني گرم يا در فصل تابستان مي خواهيد آينه خود را پرداخت کنيد قير سفت را بيشتر به کار ببريد تا پرداختگر حالت خود را از دست ندهد. و اگر در مکان يا فصل سردي مي خواهيد آينه تان را پرداخت کنيد قيرها را به نسبت مساوي با همديگر ترکيب کنيد .
3)يک ظرف فلزي بدرد نخور مانند قوطي کنسرو
4)دو عدد تيغ موکت بر (cutter) که مي توانيد آنها را از خرازي ها تهيه کنيد و بوسيله آنها بر روي پرداختگر شيار بياندازيد.
نحوه ساخت :ابتدا قيرها را در ظرف ريخته و روي شعله بسيار کم اجاق قرار دهيد. (تذکر : سوختگي با قير بسيار دردآور و خطرناک است . بنابرين هنگام گرم کردن قير احتياط کنيد) پس از اينکه قير گرم شد آنرا با احتياط هم بزنيد و در همان حال نواري مقواييبه عرض 4 سانتيمتر بدور ابزار و يا شيشه اي که مي خواهيد تبديل به پرداختگر شود ببنديد و لايه اي از قير به ضخامت 2 سانتيمتر برروي آن بريزيد و صبرکنيد تا قير سرد شود . بعد از آن تيغهاي موکت بر را همانند عدد(7) در کنار هم گرفته و بر روي قير شيارهايي موازي ايجاد کرده و پس از آن شيار هاي موازي ديگري عمود بر شيارهاي قبلي ايجاد نماييد . سپس آينه تميز و شسته شده را به شکلي روي پرداختگر فشار دهيد که مرکز آن روي لبه پرداختگر قرار بگيرد آنرا حالت دهد(محدب کند) پس از آن اين کار را براي دور تا دور پرداختگر انجام دهيد. اکنون پرداختگر شما آماده است.
شروع پرداخت
ابتدا بايد يک قاشق چايخوري از پودر پرداخت را در يک ليوان تميز پر از آب حل کنيد . سپس پرداختگر را برروي ميز محکم کنيد . طول پرداخت در ابتدا يک سوم است يعني آينه به اندازه يک سوم قطر خود (33%) برروي پرداختگر جلو رفته و به همين اندازه از سوي ديگر بيرون مي آيد . فشار دست در اين مرحله همانند تراش1 بسيار زياد است . مخلوط پودر و آب را با قاشق هم زده و پرداخت را شروع کنيد . پس از حدود يک ساعت کار خواهيد ديد آينه شما کمي شفاف شده و نور را منعکس مي کند و بدون خيس کردن تصوير مي دهد . مدت زمان پرداخت حدودا دو سوم زمان کليه مراحل تراش است . پرداخت را تا جايي ادامه دهيد که آينه کاملا شفاف شود بطوريکه حتي با ذره بين هم نتوان حفره هاي روي آن را ديد. البته توجه کنيد که برخي از حفره هاي باقي مانده از تراش هاي قبل از بين نمي روند . اگر حدود 200 تا 300 عدد از آنها باقي ماندند مشکلي در تصوير بوجود نمي آورند و مي توانيد از آن ها چشم پوشي کنيد . در پايان پرداخت با چند حرکت بلند (دوسوم) مي توانيد شکلي سهموي به آينه خود بدهيد.
تذکر:مراقب باشيد آينه و پرداختگر دائما خيس و آغشته به پودر و آب باشند وگرنه به هم مي چسبند.
----------------------------------------------
[/INDENT] اندود (Coating)
[INDENT] پس از پرداخت آينه بايد آن را اندود کرد . معمولا منجمان آماتور دو نوع اندود را براي آينه هاي خود انتخاب مي کنند:
- اندود نقره : اين اندود بسيار ارزان است و نور را بخوبي منعکس مي کند . تنها ايرادي که دارد واکنش آن با هواست بطوريکه پس از چند ماه سياه مي شود و پس از آن بايد آينه را دوباره اندود کنيد. اگر در مشهد زندگي مي کنيد با ما تماس بگيريد تا مشخصات شخصي را که با 2000 تومان آينه شما را نقره اندود مي کند در اختيارتان قرار دهيم !!
- اندود آلومينيم : اين نوع اندود گرانقيمت تر است ولي مزيت آن اين است که تا چندين سال باقي مي ماند و از بين نمي رود. قيمت آن حدودا 10 برابر اندود نقره است.
این همه نقش عجب بر در و دیوار وجود هر که فکرت نکند ، نقش بُوَد بر دیوار
«بوستان سعدی»
حسین ابراهیمی
«بوستان سعدی»
حسین ابراهیمی