تالار گفتگو ستاره‌شناسان

نسخه‌ی کامل: نجوم در هند باستان
شما در حال مشاهده نسخه آرشیو هستید. برای مشاهده نسخه کامل کلیک کنید.
در زبان هندي ، علم نجوم را khagola-shastra كه نام رصدخانه مشهوري در دانشگاه نالاندا است ، مي نامند . در اين مكان ، ستاره شناس نامي هندي به نام آريابهاتا در قرن پنجم به فراگيري اين علم پرداخت.



وي يك دستگاه رياضي ارائه كرد كه در آن دوران زمين حول محورش و حركت سيارات نسبت به خورشيد را فرضيه سازي مي كرد . او هم چنين نتيجه تقريباً درستي در مورد محيط دايره يا كره عرضه و نيز چگونگي تشكيل خسوف و كسوف را براي اولين بار كشف كرد . تعيين شعاع مدارهاي سيارات برحسب شعاع مدار زمين يا خورشيد به وسيله دوره گردش آنها توسط اين شخص به دست آمد . وي از اولين كساني بود كه كشف كرد مدار سيارات به دور خورشيد بيضي شكل است و اولين منجم شناخته شده در اين قاره بود كه از دستگاه روز شمار تناوبي خورشيدي استفاده كرد .



در كتاب او « آريابهاتيا » كه در سال 498 ميلادي منتشر شد ، قوانين عددي و هندسي براي محاسبه گرفت ها توصيف شده بود. علم نجوم در هند ، قسمت اعظم پيشرفت هاي خود رامديون نظريات اين دانشمند از جمله شكل گيري منظومه شمسي با اشكال كروي و ارائه الگوهاي عددي و رياضي است .



آريابهاتا در سال 476 ميلادي در شهر كرلاي هند به دنيا آمد . هنگامي كه هنوز جواني نوپا بود به دانشگاه نالاندا براي تحصيل در علم ستاره شناسي فرستاده شد. او مقاله هاي مهمي در عرصه نجوم عرضه كرد و نيز نظريه خورشيد مركزي را مطرح كرد و بعد ها موجب ايجاد سهولت در فعاليتهاي كپرنيك شد .

كتاب هاي آريابهاتا در قرن سيزدهم به لاتين ترجمه شد ؛ به واسطه اين امر ، اروپاييان با روش هاي محاسبه مساحت مثلثات و حجم كرات هم مانند مربع و مكعب آشنا شدند . ديدگاه هاي او در مورد گرفت ها و اينكه خورشيد منبع نور ماه (مهتاب) مي باشد ، ممكن است تأثير زيادي روي منجمان اروپايي نگذاشته باشد ولي بعداً همين ديدگاه ها از طريق رصدهاي كپرنيك و گاليله باورپذير شد .



اما آريابهاتا همه اين حقايق را 1500 سال پيش و 1000 سال قبل از كپرنيك و گاليله كشف كرد و همين امر باعث شد تا از وي به عنوان يك پيشقدم در اين عرصه ياد شود . روش هاي شمارش نجومي آريابهاتا كه در كتاب هاي او شرح داده شده ، اسناد موصقي براي اختراع تقويم هندي شد .



بنابراين در هند باستان ، گرفت ها نيز شناخته و پيش بيني شدند و طبيعت حقيقي آنان حداقل براي منجمان قابل درك بود . نبود تلسكوپ بسياري از پيشرفت هاي نجوم باستان هند را پنهان ساخت . ولي بايد پذيرفت كه با وجود نبود پشتوانه اي براي رصدها كه با وسايل بسيار ساده انجام مي شد ، منجمان هند باستان به موفقيت هاي نسبتاًً بزرگي در خصوص اندازه گيري حركات نجومي و پيش بيني گرفت ها دست يافتد . ستاره شناسان هندي نظريه كروي بودن زمين را مطرح كردند و آريابهاتا اولين كسي بود كه در قرن پنجم به اين حقيقت پي برد.



يكي ديگر از منجمان و رياضي دانان هند ، براهماگوپتا در قرن هفتم برآورد كرد كه محيط زمين 5000 يوجانا است . يك يوجانا = kms7.2 است كه به تخمين امروزي بسيار نزديك مي باشد .