03-05-2007, 07:45 AM
دما ی ستاره ها
برای اندازه گیری دمای ستارگان دو روش وجود دارد ،که هر دو روش را میتوان بدون در نظر گرفتن اینکه ستاره از رشته اصلی است یا نه،به کار برد .ولی برای اینکه تعیین کنیم ستاره ای به رشته اصلی تعلق دارد باید یکی از روش ها را برای تعیین دما ی آن به کار بگیریم.
در یک روش برای سنجش دمای ستاره ،مقدار نوری که شاره در طول موجهای مختلف گسیل میکند با منحنی های پلانگ برای اجسام سیاه در دمای مختلف مقایسه میشود.دانشمندان سالهاست که بر مبنای تجربیات آز مایشگاهی و مطالعات نظری در موردویژگی های اجسام تابشگر در یافته اند که ویژگی هر تابش گسیل شده از جسم به دمای آن بستگی دارد . تابشی که از یک تابشگر گسیل می شود تابش جسم سیاه نام دارد.این اصطلاح از این واقعیت گرفته شده که جسمی که همه تابش های رسیده را جذب می کند و در ضمن تابشگر کاملی نیز هست سطح سیاه کدری دارد.
میتوان با اندازه گیری مقدار تابشی که جسم سیاه در تمام طول موجهای گسیل میکند مقایسه این مقدار با منحنی های جسم سیاه ،دمای آنرا تعیین می کند.
اگرجسمی رابه تدریج گرم کنیم نخست به رنگ قرمزتیره درمی آیدسپس به قرمزروشن ، نارنجی،زرد و نهایتاًسفید تغییر رنگ میدهد.این رنگها نشانگر طول موجهای بیشترین تابش گسیل شده در دماهای مختلف هستند.جسم،هنگامی که دمای کمتری داردبیشتر تابش خود را به رنگ قرمز سیر ،یعنی در ناحیه ای از طیف که طول موج بلندتری داردگسیل میکند و سر انجام هنگامی که کاملاًداغ میشود تابش ماکزیمم آن به طرف انتهای آبی طیف ،یعنی ناحیه ای که طول موج کوتاه تری دارد انتقال می یابد.مشاهده مستقیم تابش اجرام بسیار سرد عملاً ممکن نیست.
اندازه گیری دما از روی رنگ ستاره،شیوه ای دور از خطا نیست.رنگ های اندازه گیری شده ستارگان نزدیک تقریباًهمان رنگهای واقعی آنهاست.ولی رنگ ستارگان دور دست تحت تاثیر غبار میان ستاه ای قرار میگیرد.از این رو،ستاره بسیار دور دستی که کاملاًقرمز دیده می شود ممکن است در واقع، ستاره بسیار داغی باشد که در اثر قرمز شوندگی ناشی از غبار میان ستاره ای ،قرمز به نظر می رسد .
:oops:
برای اندازه گیری دمای ستارگان دو روش وجود دارد ،که هر دو روش را میتوان بدون در نظر گرفتن اینکه ستاره از رشته اصلی است یا نه،به کار برد .ولی برای اینکه تعیین کنیم ستاره ای به رشته اصلی تعلق دارد باید یکی از روش ها را برای تعیین دما ی آن به کار بگیریم.
در یک روش برای سنجش دمای ستاره ،مقدار نوری که شاره در طول موجهای مختلف گسیل میکند با منحنی های پلانگ برای اجسام سیاه در دمای مختلف مقایسه میشود.دانشمندان سالهاست که بر مبنای تجربیات آز مایشگاهی و مطالعات نظری در موردویژگی های اجسام تابشگر در یافته اند که ویژگی هر تابش گسیل شده از جسم به دمای آن بستگی دارد . تابشی که از یک تابشگر گسیل می شود تابش جسم سیاه نام دارد.این اصطلاح از این واقعیت گرفته شده که جسمی که همه تابش های رسیده را جذب می کند و در ضمن تابشگر کاملی نیز هست سطح سیاه کدری دارد.
میتوان با اندازه گیری مقدار تابشی که جسم سیاه در تمام طول موجهای گسیل میکند مقایسه این مقدار با منحنی های جسم سیاه ،دمای آنرا تعیین می کند.
اگرجسمی رابه تدریج گرم کنیم نخست به رنگ قرمزتیره درمی آیدسپس به قرمزروشن ، نارنجی،زرد و نهایتاًسفید تغییر رنگ میدهد.این رنگها نشانگر طول موجهای بیشترین تابش گسیل شده در دماهای مختلف هستند.جسم،هنگامی که دمای کمتری داردبیشتر تابش خود را به رنگ قرمز سیر ،یعنی در ناحیه ای از طیف که طول موج بلندتری داردگسیل میکند و سر انجام هنگامی که کاملاًداغ میشود تابش ماکزیمم آن به طرف انتهای آبی طیف ،یعنی ناحیه ای که طول موج کوتاه تری دارد انتقال می یابد.مشاهده مستقیم تابش اجرام بسیار سرد عملاً ممکن نیست.
اندازه گیری دما از روی رنگ ستاره،شیوه ای دور از خطا نیست.رنگ های اندازه گیری شده ستارگان نزدیک تقریباًهمان رنگهای واقعی آنهاست.ولی رنگ ستارگان دور دست تحت تاثیر غبار میان ستاه ای قرار میگیرد.از این رو،ستاره بسیار دور دستی که کاملاًقرمز دیده می شود ممکن است در واقع، ستاره بسیار داغی باشد که در اثر قرمز شوندگی ناشی از غبار میان ستاره ای ،قرمز به نظر می رسد .
:oops: