معرفی ستاره شناسان

[amir adib]

از ویکی*پدیا، دانشنامهٔ آزاد





محمود حسابی


زادروز ۱۲۸۱
تهران
درگذشت ۱۳۷۱
ژنو
آرامگاه تفرش
ملیت ایرانی
پیشه فیزیکدان
لقب پدر فیزیک ایران [۱]
پروفسور حسابی
مذهب اسلام
والدین سید عباس معزالسلطنه
گوهرشاد حسابی
جایزه*ها مدال لژیون دونور[۲][۳]
وبگاه
http://www.hessaby.com
سید محمود حسابی (۱۲۸۱ تهران-۱۳۷۱ ژنو) معروف به پروفسور حسابی [۴] [۵] فیزیکدان و بنیانگذار فیزیک دانشگاهی ایران[۶] بود.

محتویات [نهفتن]
۱ زندگی
۲ تحصیلات
۳ مناصب سیاسی
۴ فعالیت*های شغلی و اجتماعی
۴.۱ طرح تاسیس دانشگاه تهران
۴.۲ افتخارات
۴.۳ خدمات
۵ موزه دکتر حسابی
۶.۱ ستایش از طرف رهبران جمهوری اسلامی


۸ آثار


زندگی [ویرایش]پدرش (سید عباس معزالسلطنه) و مادرش (گوهرشاد حسابی) هر دو اهل تفرش بودند. او چهار سال اول دوران کودکی*اش را در تهران سپری نمود. سپس به همراه والدین و برادرش عازم شامات شد. در هفت سالگی تحصیلات ابتدایی خود را در بیروت با تنگدستی و مرارتهای دوری از میهن، در مدرسه کشیش*های فرانسوی آغاز کرد. در همان زمان تعلیمات مذهبی و ادبیات فارسی را نزد مادرش فرا می*گرفت. او قرآن و دیوان حافظ را از حفظ می*دانست. او همچنین بر کتب بوستان، گلستان سعدی، شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی و منشات قائم مقام فراهانی اشراف کامل داشت. حسابی با شعر و موسیقی سنتی ایران و موسیقی کلاسیک غرب به خوبی آشنا بود. او در نواختن ويولن و پيانو مهارت داشت. وی در چند رشته ورزشی نیز موفقیت*هایی کسب کرد، از جمله کسب مدرک نجات غریق در رشته شنا در دوران نوجوانی در بيروت.[۲][۳] محمود حسابی در ۱۲ شهریور سال ۱۳۷۱ هجری شمسی در بیمارستان دانشگاه ژنو درگذشت. آرامگاه (خانوادگی) وی در شهر تفرش قرار دارد.[۱][۳][۲]

تحصیلات [ویرایش]شروع تحصیلات متوسطه او مصادف با آغاز جنگ جهانی اول و تعطیلی مدارس فرانسوی زبان بیروت بود. از این رو به مدت دو سال در منزل به تحصیل پرداخت. پس از آن در کالج آمریکایی بیروت به تحصیلات خود ادامه داد. در سن هفده سالگی لیسانس ادبیات، و در سن نوزده سالگی لیسانس بیولوژی را اخذ نمود. پس از آن در رشته مهندسی راه و ساختمان از دانشکده فرانسوی مهندسی در بیروت فارغ التحصیل شد. در آن دوران با اشتغال در نقشه کشی و راهسازی، به امرار معاش خانواده کمک می*کرد. او همچنین در رشته*های پزشکی، ریاضیات و ستاره شناسی به تحصیلات دانشگاهی پرداخت.
حسابی در دانشگاه سوربن فرانسه، در رشتهٔ فیزیک به تحصیل و تحقیق پرداخت. در سال ۱۹۲۷ میلادی در سن بیست و پنج سالگی دانشنامه دکترای فیزیک خود را، با ارائهٔ رساله*ای تحت عنوان «حساسیت سلول*های فتوالکتریک»، با درجه عالی دریافت نمود.[۲][۳][۱][۷] برخی مدعی*اند محمود حسابی تنها شاگرد ایرانی آلبرت اینشتین بوده*است [۲] [۸] در حالی که رضا منصوری معتقد است حسابی آلبرت آینشاین را تنها یک*بار در دیداری عمومی ملاقات کرده است و عکس مربوط به ملاقات حسابی با او، مربوط به کورت گودل، ریاضی*دان معروف است.[۶]

مناصب سیاسی [ویرایش]وی در سال ۱۳۳۰ به عنوان سناتور انتصابی وارد مجلس سنا شد و تا سال ۱۳۴۲ در این مقام باقی ماند. وی هچنین وزیر فرهنگ کابینه محمد مصدق بوده است.[۱]

فعالیت*های شغلی و اجتماعی [ویرایش]حسابی با وجود امکان ادامه تحقیقات در خارج از کشور، به ایران بازگشت و به پایه گزاری علوم نوین و تاسیس دارالمعلمین و دانشسرای عالی، [۹] دانشکده*های فنی و علوم دانشگاه تهران، نگارش ده*ها کتاب و جزوه و راه اندازی و پایه گزاری فیزیک و مهندسی نوین پرداخت.[۲][۳]

طرح تاسیس دانشگاه تهران [ویرایش]
ایستگاه اتوبوس دکتر حسابی، تهرانکلیات طرح تاسیس دانشگاه تهران از سال ۱۳۰۷ توسط محمود حسابی به وزیر فرهنگ وقت آقای حکمت پیشنهاد شد. طرح تفصیلی تاسیس دانشگاه تهران نیز در سال ۱۳۱۰ تهیه و به وزیر فرهنگ تقدیم شد و با تلاش*های حسابی و مذاکرات وی با نمایندگان مجلس، این طرح در سال ۱۳۱۲ به مجلس شورای ملی رفت و در سال ۱۳۱۳ از تصویب مجلس گذشت*.[۱۰]

افتخارات [ویرایش]حسابی به دریافت بالاترین نشان فرانسه لژیون دونور نائل گردید.[۲][۳]

خدمات [ویرایش]اولین نقشه برداری فنی و تخصصی کشور (راه بندرلنگه به بوشهر)
اولین راهسازی مدرن و علمی ایران (راه تهران به شمشک)
اولین مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران
پایه گذاری اولین مدارس عشایری کشور
پایه گذاری دارالمعلمین عالی
پایه گذاری دانشسرای عالی
ساخت اولین رادیو در کشور
راه اندازی اولین آنتن فرستنده در کشور
راه اندازی اولین مرکز زلزله شناسی کشور
راه اندازی اولین رآکتور اتمی سازمان انرژی اتمی کشور
راه اندازی اولین دستگاه رادیولوژی در ایران
محاسبه و تعیین ساعت رسمی ایران
پایه گذاری اولین بیمارستان خصوصی در ایران، به نام بیمارستان گوهرشاد
شرکت در پایه گذاری فرهنگستان ایران و ایجاد انجمن زبان فارسی
تدوین اساسنامه طرح تاسیس دانشگاه تهران
پایه گذاری دانشکده فنی دانشگاه تهران
پایه گذاری دانشکده علوم دانشگاه تهران
پایه گذاری شورای عالی معارف
پایه گذاری مرکز عدسی سازی اپتیک کاربردی در دانشکده علوم دانشگاه تهران
پایه گذاری بخش آکوستیک در دانشگاه و اندازه گیری فواصل گام*های موسیقی ایرانی به روش علمی
پایه گذاری انجمن موسیقی ایران و مرکز پژوهش*های موسیقی
پایه گذاری و برنامه ریزی آموزش نوین ابتدایی و دبیرستانی
پایه گذاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران
پایه گذاری مرکز تحقیقات اتمی دانشگاه تهران
پایه گذاری سازمان انرژی اتمی ایران
پایه گذاری اولین رصدخانه نوین در ایران
پایه گذاری مرکز مدرن تعقیب ماهواره*ها در شیراز
پایه گذاری مرکز مخابرات اسدآباد همدان
پایه گذاری کمیته پژوهشی فضای ایران
ایجاد اولین ایستگاه هواشناسی کشور (در ساختمان دانشسرای عالی در نگارستان دانشگاه تهران)
تدوین اساسنامه و تاسیس موسسه ملی استاندارد
تدوین آیین نامه کارخانجات نساجی کشور و رساله چگونگی حمایت دولت در رشد این صنعت
پایه گذاری واحد تحقیقاتی صنعتی سغدایی (پژوهش و صنعت در الکترونیک، فیزیک، فیزیک اپتیک، هوش مصنوعی)
راه اندازی اولین آسیاب آبی تولید برق (ژنراتور) در کشور
ایجاد اولین کارگاه*های تجربی در علوم کاربردی در ایران
ایجاد اولین آزمایشگاه علوم پایه در کشور [۱]
موزه دکتر حسابی [ویرایش]نوشتار اصلی: موزه دکتر حسابی
اندک زمانی پس از مرگ حسابی در سال ۱۳۷۲، خانه او تبدیل به موزه*ای شد که در آن وسایل شخصی، مدارک علمی و تحصیلی، نشان*ها و تقدیرنامه*ها و عکس*های قدیمی و متن نطق*ها و نوشته*ها در آن به نمایش گذاشته شده*است. این موزه در خیابان تجریش – خیابان مقصودبیک قرار دارد.

ستایش از طرف رهبران جمهوری اسلامی [ویرایش]به نقل از روزنامه خراسان زمانی که امام خمینی به اتاقی که عده*ای از جمله حسابی در آن حضور داشتند، وارد شد ابتدا به سمت حسابی آمد و وی را دعوت به نشستن کرد و سپس گفت : «شما ۷ نسل خدمت ارزنده به این مرز و بوم داشته*اید و ۷ نسل استاد و دانشجو برای کشور تربیت کرده*اید و صلاح نیست که من پیش از شما بنشینم.»[۱۱] همچنین ایت الله خامنه*ای در سال ۱۳۶۶، طی پیامی به مراسم بزرگداشت حسابی با عنوان «۶۰ سال فیزیک ایران» گفت : «خدمتی که دکتر محمود حسابی به فرهنگ ایران نمودند کمتر از خدمتی نیست که ایشان به علم فیزیک کردند».[۱۲] در مقابل رضا منصوری که در آن زمان رییس انجمن فیزیک ایران بوده است، می گوید زمانی که انجمن در سال ۱۳۶۶ قصد برگزاری همایشی جهت تجلیل از پدر فیزیک دانشگاهی ایران، حسابی، را داشته است به دلیل اینکه او سناتور انتصابی محمدرضا پهلوی بوده است، از سوی حراست دانشگاه شیراز مورد تهدید قرار گرفته ولی با این وجود این تهدید حداد عادل در بزرگداشت حسابی سخنرانی کرده است.[۶]
آثار [ویرایش]آثار به جای مانده از محمود حسابی در زمینه*های فیزیک، زبان فارسی و پژوهش*های فرهنگی شامل ۲۱ کتاب و مقاله*است. برخی از مهمترین آثار وی عبارتند از:[۲۱]

۱- کتاب*های فیزیک دبیرستان ۱۳۱۸. [۲۲] [۲۳] [۲۴]

۲- کتابی در تفسیر امواج دوبر در شش رساله، دانشگاه تهران ۱۹۴۶.[۲۵]

۳- مقاله ذرات پیوسته، در نشریه آکادمی علوم آمریکا ۱۹۴۷.[۲۶]

۴- مقاله* اثبات نظری بیشتر بودن جرم ذرات شارژ شده به وسیله نور نسبت به الکترون(پیشنهاد تفسیر قانون جاذبهٔ عمومی نیوتون و قانون میدان الکتریکی ماکسول)، گزارش نشریه انجمن فیزیک آمریکا ۱۹۴۸.[۲۷]

۵- مقاله مدل ذرات بی*نهایت گسترده، نشریهٔ فیزیک فرانسه ۱۹۵۷. [۲۸]

۶- کتاب دیدگانی فیزیک دانشگاه تهران ۱۳۴۰.[۲۹]

۷- رساله نظریه ذرات بی*نهایت گسترده، دانشگاه تهران ۱۹۷۷.[۳۰]