درود
تخته نرد بازی کاملا ایرانی است که اکثر ما ها با آن اشنایی داریم اولین نمونه های تخته و حکاکی های انجام شده روی ان نشان از این است که رابطه ایی با علم ستاره شناسی دارد از جمله تعداد مهره و...
این مطلب از سایت ویکی پدیا است:
ایران خاستگاه این بازی است . نخستین نمونه بازی که به نظر می*رسد نیای این بازی باشد بساط بازی است که به شکل عقاب و عقرب از جنس سنگ صابونی در حاشیه هلیل رود در جیرفت کرمان در طی کاوش*های پروفسور یوسف مجید زاده کشف شد و دارای سوراخ*هایی است که مهره*ها در آن جای می*گرفتند .اما نخستین نمونه مشابه نمونه امروزی در شهر سوخته ی سیستان و بلوچستان از گور باستانی موسوم به شماره*ی ۷۶۱ به همراه ۶۰ مهره*ی آن کشف شده است که بسیار قدیمی تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی اور در بین النهرین پیدا شده بود. این تخته نرد از چوب آبنوس و به شکل مستطیل است. روی آن، ماری که ۲۰ بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته، نقش بسته است. طاس*ها و مهره*ها که در یک ظرف سفالی در کنار تخت نرد قرار داشتند از سنگ های رایج در شهر سوخته یعنی از لاجورد، عقیق و فیروزه است. از آنجا که ایرانیان در ستاره شناسی بسیار متبحر بودند این بازی را بر اساس قوانین نجوم اختراع کرده*اند : دوران دو مکعب طاس و ظهور نقوش مختلف که مبادی بازی های متنوعند به مناسبت سیر افلاک و سیارات است که منشاء همه*ی حوادث شناخته می شوند . صحنه*ی نبرد به چهار بخش به تعداد فصول سال تقسیم شده است . از آنجا که ساعات شبانه روز به بیست و چهار ساعت تقسیم می شوند بساط نیز به بیست و چهار قسم بخش بندی شده است و تعداد مهره*ها بنا بر روزهای هر ماه سی عدد است و به اعتبار روز و شب یک نیمه*ی آن سفید و یک نیمه*ی آن را سیاه در نظر گرفتند . جالب اینجاست که جمع اعداد رو به روی هم در طرفین طاس*ها همواره هفت به تعداد هفت سیاره است . چنانکه در برابر یک ، شش نهاده*اند و در مقابل دو ، پنج و در مقابل سه ، چهار و رازهاست همچنان باقی در جفت ریختن و سه تایی ریختن طاس*ها و جمع آنها . نرد درقدیم هفت بازی داشته است از این قرار: 1 - فارد( فرد) 2 – زیاد 3 - ستا (سه تا) 4 - خانه ( خانه گیر) 5 - طویل 6 - هزاران ( ده هزار) 7 - منصوبه . در بعضی از بازی های مذکور مثل سه تا ، سه طاس به کارمی بردند . بر اساس یک نوشتهٔ پهلوی بنام چترنگ نامک یا شطرنج نامه، این بازی را بزرگمهر در پاسخ به بازی شطرنج که پادشاه هندوستان برای انوشیروان می*فرستد، ابداع می*کند و نام آن را به افتخار اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسله ساسانی، نیواردشیر می*گذارد. داستان اختراع تخته نرد در مقابل چترنگ داستان بسیار شیرینی است که در شاهنامه از زبان فردوسی نقل شده است . بنا به متن کتاب شطرنج*نامه (یا گزارش شطرنج و نهش نیو اردشیر)، در ابداع آن از نمادهای متعددی که عموماً مربوط به باورهای زرتشتی است استفاده می*نماید. مثل تخته بازی به زمین، سیاهی و سپیدی مهره*ها به شب و روز و تعداد مهره*ها (که سی عدد است) به سی روز ماههای تقویم زرتشتی، گردش گردانه*ها (تاس*ها) به چرخش افلاک و ستارگان و گردش مهره*ها به حرکت مردمان تشبیه شده*است که به فرمان چرخش آسمان و سیاره*ها قرار دارند. همچنین چیدن مهره*ها در آغاز کار به آفرینش و زدن مهره*ها به برخورد و کشتار انسانها و دوباره نشستن آنها به زایش و بیرون رفتن آنها از صفحه بازی به مرگ تشبیه گردیده*است. نمادپردازی حتی در شرح شماره تاس*ها نیز دیده می*شود که :
۱ نشان اهورامزدا.
۲ نشان دو مینو(انگره مینو و سپنتا مینو)؛ (اشاره به دو گوهر همضاد ولی در تضاد همان نیروی نیکی و بدی)
۳ نشان اندیشه، گفتار و کردار نیک.
۴ نشان عنصرهای چهارگانه خلقت یعنی آب، باد، خاک، آتش.
۵ نشان پنج روشنی خورشید، ماه، ستاره، آتش، آذرخش .
۶ به شش گاهنبار مانند شده*است.
در تلمود نیز به این بازی اشاره شده*است. در یونانی به آن کوبیا می*گویند. در حال حاضر پایتخت ساخت تخته نرد در ایران، شهر سنندج می*باشد.
[ATTACH=CONFIG]1753[/ATTACH]
تخته نرد بازی کاملا ایرانی است که اکثر ما ها با آن اشنایی داریم اولین نمونه های تخته و حکاکی های انجام شده روی ان نشان از این است که رابطه ایی با علم ستاره شناسی دارد از جمله تعداد مهره و...
این مطلب از سایت ویکی پدیا است:
ایران خاستگاه این بازی است . نخستین نمونه بازی که به نظر می*رسد نیای این بازی باشد بساط بازی است که به شکل عقاب و عقرب از جنس سنگ صابونی در حاشیه هلیل رود در جیرفت کرمان در طی کاوش*های پروفسور یوسف مجید زاده کشف شد و دارای سوراخ*هایی است که مهره*ها در آن جای می*گرفتند .اما نخستین نمونه مشابه نمونه امروزی در شهر سوخته ی سیستان و بلوچستان از گور باستانی موسوم به شماره*ی ۷۶۱ به همراه ۶۰ مهره*ی آن کشف شده است که بسیار قدیمی تر از تخته نردی است که در گورستان سلطنتی اور در بین النهرین پیدا شده بود. این تخته نرد از چوب آبنوس و به شکل مستطیل است. روی آن، ماری که ۲۰ بار به دور خود حلقه زده و دمش را در دهان گرفته، نقش بسته است. طاس*ها و مهره*ها که در یک ظرف سفالی در کنار تخت نرد قرار داشتند از سنگ های رایج در شهر سوخته یعنی از لاجورد، عقیق و فیروزه است. از آنجا که ایرانیان در ستاره شناسی بسیار متبحر بودند این بازی را بر اساس قوانین نجوم اختراع کرده*اند : دوران دو مکعب طاس و ظهور نقوش مختلف که مبادی بازی های متنوعند به مناسبت سیر افلاک و سیارات است که منشاء همه*ی حوادث شناخته می شوند . صحنه*ی نبرد به چهار بخش به تعداد فصول سال تقسیم شده است . از آنجا که ساعات شبانه روز به بیست و چهار ساعت تقسیم می شوند بساط نیز به بیست و چهار قسم بخش بندی شده است و تعداد مهره*ها بنا بر روزهای هر ماه سی عدد است و به اعتبار روز و شب یک نیمه*ی آن سفید و یک نیمه*ی آن را سیاه در نظر گرفتند . جالب اینجاست که جمع اعداد رو به روی هم در طرفین طاس*ها همواره هفت به تعداد هفت سیاره است . چنانکه در برابر یک ، شش نهاده*اند و در مقابل دو ، پنج و در مقابل سه ، چهار و رازهاست همچنان باقی در جفت ریختن و سه تایی ریختن طاس*ها و جمع آنها . نرد درقدیم هفت بازی داشته است از این قرار: 1 - فارد( فرد) 2 – زیاد 3 - ستا (سه تا) 4 - خانه ( خانه گیر) 5 - طویل 6 - هزاران ( ده هزار) 7 - منصوبه . در بعضی از بازی های مذکور مثل سه تا ، سه طاس به کارمی بردند . بر اساس یک نوشتهٔ پهلوی بنام چترنگ نامک یا شطرنج نامه، این بازی را بزرگمهر در پاسخ به بازی شطرنج که پادشاه هندوستان برای انوشیروان می*فرستد، ابداع می*کند و نام آن را به افتخار اردشیر بابکان، بنیانگذار سلسله ساسانی، نیواردشیر می*گذارد. داستان اختراع تخته نرد در مقابل چترنگ داستان بسیار شیرینی است که در شاهنامه از زبان فردوسی نقل شده است . بنا به متن کتاب شطرنج*نامه (یا گزارش شطرنج و نهش نیو اردشیر)، در ابداع آن از نمادهای متعددی که عموماً مربوط به باورهای زرتشتی است استفاده می*نماید. مثل تخته بازی به زمین، سیاهی و سپیدی مهره*ها به شب و روز و تعداد مهره*ها (که سی عدد است) به سی روز ماههای تقویم زرتشتی، گردش گردانه*ها (تاس*ها) به چرخش افلاک و ستارگان و گردش مهره*ها به حرکت مردمان تشبیه شده*است که به فرمان چرخش آسمان و سیاره*ها قرار دارند. همچنین چیدن مهره*ها در آغاز کار به آفرینش و زدن مهره*ها به برخورد و کشتار انسانها و دوباره نشستن آنها به زایش و بیرون رفتن آنها از صفحه بازی به مرگ تشبیه گردیده*است. نمادپردازی حتی در شرح شماره تاس*ها نیز دیده می*شود که :
۱ نشان اهورامزدا.
۲ نشان دو مینو(انگره مینو و سپنتا مینو)؛ (اشاره به دو گوهر همضاد ولی در تضاد همان نیروی نیکی و بدی)
۳ نشان اندیشه، گفتار و کردار نیک.
۴ نشان عنصرهای چهارگانه خلقت یعنی آب، باد، خاک، آتش.
۵ نشان پنج روشنی خورشید، ماه، ستاره، آتش، آذرخش .
۶ به شش گاهنبار مانند شده*است.
در تلمود نیز به این بازی اشاره شده*است. در یونانی به آن کوبیا می*گویند. در حال حاضر پایتخت ساخت تخته نرد در ایران، شهر سنندج می*باشد.
[ATTACH=CONFIG]1753[/ATTACH]
«اهورامزدا گفت ای زرتشت اسپنتمان تو نباید که عهد و پیمان بشکنی
چه آن عهدی که تو با یک دروغ پرست بستی و
نه آن عهدی که با یک راستی پرست بستی
چه معاهده با هر دو درست است خواه یکتاپرست خواه مشرک»
مهریشت فقره 2
چه آن عهدی که تو با یک دروغ پرست بستی و
نه آن عهدی که با یک راستی پرست بستی
چه معاهده با هر دو درست است خواه یکتاپرست خواه مشرک»
مهریشت فقره 2